Het Plexus Brachialis syndroom is een medische term voor een verlamde voorpoot veroorzaakt door verscheurde zenuwbanen in de voorpoot. Een Plexus Brachialis syndroom wordt nogal eens gezien bij honden na een aanrijding of andere enorme klap op/ tegen de voorhand bij een hond of kat. Een verlamde voorpoot kent natuurlijk ook nog andere oorzaken zoals een infarct in het ruggenmerg (FCE) of een tumor in de zenuwbanen. De verlamde voorpoot door verscheurde zenuwbanen is een complex probleem waar veel dierenartsen geen oplossing voor kennen of soms niet direct wordt gezien omdat het aangereden dier door andere dingen niet kan lopen zoals bv. een shock.
Wat is de Plexus Brachialis?
De Plexus Brachialis is een Latijnse term voor een grote zenuwknoop die heel hoog in de oksel van een dier ligt. De zenuwbanen die in de wervelkolom in de regio C6-T2 (vanaf de laatste halswervels tot en met de eerste borstwervels) liggen komen in die knoop samen om vandaar uit weer te vertakken in zenuwbanen die er onder andere voor zorgen dat de voorpoot kan bewegen en gevoel heeft.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Bij honden en katten die aangereden zijn wordt al naar gelang de ernst en hoe het dier er aan toe is direct na binnenkomst bij de dierenarts onderzocht. Om te achterhalen of een poot verlamd is, kunnen er verschillende testjes gedaan worden om te kijken of een dier de poot nog kan gebruiken en of er gevoel in de poot zit. Er worden vaak röntgenfoto’s gemaakt om ander letsel uit te sluiten en een MRI scan is mogelijk om een tumor of een hernia uit te sluiten. Welke onderzoeken gedaan worden hangt helemaal af van de toestand van het dier en wat er aan de hand is in de poot.
Zo kan de voorpoot vanaf verschillende punten niet meer functioneren bv. de voorpoot is verlamd vanaf de pols of vanaf de elleboog of zelfs vanaf de schouder. Daarnaast is het mogelijk te testen of het gevoel nog aanwezig is in de poot en op welke plaatsen dit nog aanwezig is. Bv. het gevoel is alleen in de tenen afwezig of tot aan de pols of de elleboog of zelfs tot aan de schouder.
Hoe kun je een verlamde voorpoot behandelen?
Als er alleen sprake is van een verlamde voorpoot en er zijn verder geen andere blessures dan is revalidatie de aangewezen behandelmethode. Er zijn mogelijkheden om de verscheurde zenuwbanen aan elkaar vast te zetten door een operatie maar dit is een complexe operatie en het is afwachten hoe de zenuwbanen zullen herstellen. Deze operatie wordt dan ook zelden gedaan.
Revalidatie moet echter intensief gedaan worden en zo snel mogelijk beginnen na het ontstaan is belangrijk om zoveel mogelijk herstel te krijgen. Dit omdat zenuwbanen een herstellend vermogen hebben wat afneemt na verloop van tijd.
Revalidatie bij een verlamde voorpoot
Als de voorpoot verlamd is door een Plexus Brachialis syndroom is het voor de behandelend arts heel belangrijk om te weten welk deel van de poot verlamd is en in welk deel van de poot er al dan niet nog een pijnprikkel op te wekken is. Op basis van de aanwezige klachten en mogelijk andere verwondingen door de aanrijding wordt een plan gemaakt om zoveel mogelijk resultaat te bereiken.
Het revalidatie plan bij een verlamde voorpoot bestaat uit verschillende onderdelen. Zo wordt er gewerkt met een behandelplan in de kliniek wat bestaat uit onder andere oefeningen, massages, electrotherapie en lasertherapie. Dit vindt gemiddeld 2x per week in onze kliniek plaats. Daarnaast krijgt de eigenaar een huiswerkprogramma mee voor thuis om dagelijks te oefenen met de patiënt. Zo’n huiswerkprogramma bestaat uit balansoefeningen, rek- en strekoefeningen en massages.
Het revalideren van een hond met een Plexus Brachialis syndroom is een intensief en langdurig traject maar wel een dankbaar traject. Regelmatig wordt er geëvalueerd om te kijken wat er mogelijk haalbaar is en om doelen bij te stellen. In een aantal gevallen zal het herstel niet volledig zijn maar kan de hond met een brace ter ondersteuning weer prima op vier poten lopen. In onze kliniek zijn er al enkele honden met succes behandeld. Twee van deze honden zijn Bente Peeters en Loena Heesakkers.
Bente Peeters, een Dalmatische hond
Bente is op 3,5 jarige leeftijd aangereden door een auto bij de eigenaar in de straat. Direct na de aanrijding bleek dat Bente haar rechterellebooggewricht gebroken had, de collateraalbanden rond het linker ellebooggewricht opgerekt danwel ingescheurd waren en ze niet op de linkervoorpoot kon staan, daarnaast had ze een middenvoetsbeentje gebroken van haar rechterachterpoot. Bente was door alle verwondingen weinig mobiel. We konden heel snel beginnen met haar revalidatie die niet alleen op het herstel van de verlamde voorpoot gericht was maar op alle verwondingen. Daarbij is gekozen voor behandeling aan huis omdat Bente niet goed de auto in en uit kon en zij erg onzeker was.
In het begin zijn er vooral rek- en strekoefeningen gedaan, massages en lasertherapie. Zodra Bente in verband met de andere verwondingen iets meer kon staan en steunen is begonnen met balansoefeningen en het stimuleren van de zenuwbanen middels onder andere pootgeef oefeningen. Na 6 weken viel op dat Bente haar linkervoorpoot steeds meer ging gebruiken en ook uit zichzelf ging lopen. De eigenaresse mocht vanaf toen steeds verder met Bente gaan lopen ook omdat de rechtervoorpoot steeds meer gewicht kon dragen. Om te voorkomen dat ze bij het lopen haar nagels te ver af zou slijten of wondjes zou krijgen aan haar voet, had ze een schoentje van Ruffwear gedragen bij het uitlaten op straat. Helaas ontstond er een complicatie doordat de voorste kruisband van de rechterachterpoot afscheurde en Bente daaraan geopereerd moest worden. In de revalidatie moest daardoor een stapje terug gedaan worden maar Bente kon hier aardig mee om gaan. Na drie maanden twee keer per week revalideren kon eindelijk de revalidatie langzaam afgebouwd worden. Er was op dat moment nog geen sprake van een volledig herstel. Bij het lopen bleef Bente te veel op de tenen lopen en daardoor ontstonden er regelmatig wondjes op de tenen. Er was echter weinig verbetering meer te zien waardoor besloten werd om een brace aan te laten meten zodat de pols van de linkervoorpoot ondersteund werd bij het gebruik van de poot en Bente weer lekker kon rennen.
Loena Heesakkers, een jonge Berner Sennenhond
Jonge honden en puppen zijn vaak ondernemend en gaan graag op ontdekkingsreis. Zo ook Loena die dacht dat ze de omgeving buiten het eigen terrein moest gaan verkennen. In een onbewaakt ogenblik liep ze een hele rustige weg op en net op dat moment kwam er een auto aan. Loena werd geraakt op haar rechtervoorkant en werd met een verlamde voorpoot op een leeftijd van 5 maanden binnengebracht bij de dierenarts. Er waren gelukkig geen andere verwondingen. Helaas vertoonde Loena geen duidelijk herstel in de eerste twee weken en de dierenarts adviseerde dan ook al voorzichtig euthanasie. De eigenaren wilden er echter alles aan doen om Loena te laten herstellen en kwamen via via bij mij terecht. Loena is dan ook twee weken na de aanrijding begonnen aan de revalidatie. Omdat Loena geen andere verwondingen had kon er volledig op de voorpoot gefocust worden. Direct zijn we begonnen met rek- en strekoefeningen, massages, electrotherapie, lasertherapie en balansoefeningen. Al vrij snel was er vooruitgang zichtbaar. Bij de eerste tests reageerde Loena niet op pijnprikkels vanaf de elleboog maar binnen een paar weken reageerde ze niet op pijnprikkels vanaf de pols. Ook nu waren de eigenaren heel erg gemotiveerd en hebben dagelijks oefeningen met Loena gedaan. Binnen een maand probeerde Loena weer te lopen op de rechtervoorpoot maar kreeg daardoor wondjes op de bovenkant van de voet rechtsvoor. Ook Loena is toen met een schoentje van Ruffwear aan de voet gaan lopen. Daardoor heeft ze ook meer grip gekregen bij het neerzetten van de voet. De eigenaar is toen gaan wandelen met Loena om het steunen op de poot te bevorderen en zodat Loena ook wat van de wijde wereld kon gaan zien. Een jonge hond zoals Loena moet tenslotte ook ervaringen op doen in het kader van de socialisatie.
Na twee maanden is er een complicatie opgetreden. Loena heeft rugpijn gekregen die door mij is behandeld door middel van orthomanipulatie. Er zijn toen ook röntgenfoto’s gemaakt van de beide ellebogen en de rechtervoorpoot omdat jonge honden van grote rassen gevoelig zijn voor elleboogdysplasie en omdat Loena nog in de groei is, wilden we zeker weten dat de groei niet verstoord is geraakt doordat ze haar voorpoot niet goed kan belasten. Op de röntgenfoto’s waren er gelukkig geen aanwijzingen voor elleboogdysplasie te zien maar wel is er het vermoeden ontstaan dat ten tijde van het ongeluk er een scheurtje in het bot van het polsgewricht rechtsvoor aanwezig was. Een scheurtje is nauwelijks te zien direct na het ontstaan maar is vaak wel in een later stadium zichtbaar.
Omdat het gevoel in de rechtervoorpoot niet helemaal is teruggekeerd en Loena daardoor niet helemaal goed kon leren belasten is er in overleg met de orthopedisch instrumentenmaker (Orthopedieren, Chaam) een brace gemaakt die de pols rechtsvoor ondersteund met het belasten. Deze heeft Loena na vier maanden gekregen. In afwachting van de brace hebben we de revalidatie therapie afgebouwd en ruim een maand na het krijgen van de brace zijn we gestopt met het begeleid revalideren omdat Loena zich uitstekend kon redden met de brace.